Voorzitter,

Gisteren was het dankdag voor gewas en arbeid. In veel kerkelijke gemeenschappen en op een aantal scholen is hier ieder jaar aandacht voor.
In deze crisistijd kan het moeilijk zijn om te danken. Je leeft in armoede omdat je de gas of elektra rekening niet of nauwelijks kan betalen, je stuurt je kinderen zonder eten naar school, je hebt te maken met eenzaamheid en het gevoel van erbij horen en er toe doen ontbreekt. Door de nasleep van corona ben je nog steeds niet hersteld of heb je te maken met andere ziekten en pijn.
En toch zijn er redenen om dankbaar te zijn. Wij leven in een land waar geen oorlog is, we leven in een sociale gemeente waar veel mogelijk is. Geaccepteerd worden om wie je bent en nog veel meer zaken om op te noemen waar we dankbaar voor mogen zijn.

Vandaag bespreken we de begroting en de meerjarenperspectief. Een begroting in wederom een vreemde tijd. Was het de afgelopen jaren de coronacrisis die ons leven stempelde, nu spelen onderwerpen als bestaanszekerheid, meer inwoners die onder de armoedegrens terecht komen, vluchtelingenopvang, oorlog in Oekraïne, stikstof, zorgen over onze natuur, gestegen bouwkosten en ga zo maar door.
Ieder mens heeft het nodig gezien, gehoord en gekend te worden. Dat krijgt vorm in een samenleving waar iedereen op zijn of haar manier bijdraagt en waarbij niemand aan de zijlijn wordt gezet. Samen leven vraagt een actieve houding van ons allemaal. Dan bloeien we op en komen we tot ons recht. De ChristenUnie waardeert de solidariteit die we in onze gemeente zien. We denken daarbij aan alle inzet om mensen die hun eigen land ontvlucht zijn hier veiligheid en zo mogelijk een thuisgevoel te geven.

Armoedebeleid
Goed armoedebeleid was één van de speerpunten van de ChristenUnie bij de afgelopen verkiezingen. Vanwege de hoge energieprijzen en inflatie is dit harder nodig dan we toen dachten. Belangrijk aandachtspunt blijft het bereiken van inwoners die steun en aandacht hierover nodig hebben. Schaamte en onbekendheid met regelingen is een punt van zorg hierbij. Onze vraag aan het college is: hoe gaan we zorgen dat we deze mensen bereiken? Hoe worden de armoederegelingen geëvalueerd op bereik en effectiviteit.

Heldere Taal
We willen blijvend aandacht vragen voor het goed en regelmatig communiceren met onze inwoners.
We merken dat enerzijds dat het college probeert om contact te hebben met onze inwoners evenals de ambtelijke organisatie. Tegelijkertijd horen wij met te grote regelmaat van inwoners dat zij informatie vanuit de gemeente missen. Zo horen wij van nieuwe bewoners dat zij veel algemene informatie missen over onze gemeente. Tevens vragen wij opnieuw aandacht om heldere taal te gebruiken. Ook in onze gemeente woont een grote groep laaggeletterden. Voor deze groep is het belangrijk om heldere en duidelijk taal te gebruiken.

Bomen en groen
We zijn gezegend met veel groen in onze omgeving. We erkennen steeds meer het belang van groen in onze leefomgeving. Bomen hebben een verkoelend effect op de omgeving. Bomen zorgen door het vasthouden van CO2 voor een klimaatverandering ze bevorderen de biodiversiteit, ze houden de aarde koel (door verdamping, zijn hittedempers), houden wind tegen, houden de grond op zijn plaats, dempen geluid, filteren lucht en bodem. Kortom bomen zijn onmisbaar voor iedereen. Daarom hebben we in september een motie ingediend, die gelukkig is aangenomen, om voor meer groen te zorgen in onze gemeente.

Duurzaamheid en bedrijven
In de begroting lezen we niets specifieks over duurzaamheid en bedrijven. Een subdoel opnemen in het kader hiervan, lijkt ons verstandig. Als gemeente en bedrijfsleven een gezamenlijke duurzaamheidsstrategie ontwikkelen, maakt bedrijven toekomstbestendiger en helpt ons als gemeente in de duurzaamheidsdoelstellingen. Is dit onderwerp van gesprek tussen het college en het bedrijfsleven in Midden-Drenthe?

Woningbouw
Of je nu jong of oud bent, of wat meer of minder te besteden hebt, iedereen heeft behoefte aan een thuis. Sterker, wonen is in ons land zelfs een sociaal grondrecht. In artikel 22 van de Grondwet staat het zo: “Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid.”
Is die opdracht gelukt in Midden-Drenthe? Nee, de betaalbaarheid van wonen, vooral voor starters in de vrije huursector, is flink achteruit gegaan, Het is geen zeldzaamheid dat deze vaak jonge mensen meer dan de helft van hun inkomen kwijt zijn aan woonlasten. En aan het kopen van een woning komen veel jongeren sowieso niet meer toe. Als ze al een vast contract hebben; betaalbare koopwoningen zijn er bijna niet meer, zeker niet voor alleen gaanden of eenverdieners.

Goed wonen is in onze gemeente voor velen kortom niet langer vanzelfsprekend. Het verschil tussen mensen die een woning bezitten en zij die een woning zoeken is veel te groot geworden. Dat is voor de ChristenUnie onacceptabel. Wonen gaat namelijk over zoveel meer dan stenen stapelen. Wonen gaat over samenleven, over samenhang, over het zijn van een gemeenschap in een straat of buurt, in een wijk of dorp. Willen we op langere termijn weer een gezonde woningmarkt, dan zullen we nu moeten kiezen voor beter woningmarktbeleid, want wij willen knokken voor de kansen van starters en jonge gezinnen, voor waardig wonen voor ouderen, voor betaalbaar en duurzaam wonen voor iedereen.

Tenslotte
De keuzes die wij nu maken, hebben consequenties voor de toekomst. 20 november is de internationale Dag van de Rechten van het Kind. Is het een idee voortaan rond deze datum in de gemeenteraad een kindervragenuur te organiseren? Kinderen nemen een uur lang onze gemeenteraadszetels over, om vragen te stellen aan raadsleden en het College van Burgemeester en Wethouders. En om aan te geven wat voor hen belangrijk is. Ook hun stemt telt, het is aan ons die vervolgens te vertolken in de gemeenteraad. Als vervolg hierop is het instellen van een kinderraad een mooi plan.
Een kind groeit niet alleen op. Dit gebeurt als onderdeel van een familie, maar ook van een democratische gemeenschap. Het beleid dat een gemeente voor een kind maakt, raakt dit kind direct. En dat betekent dat zij of hij hierin gehoord dient te worden. Maar een kind heef geen stemrecht. Het kinderburgemeesterschap (en de ondersteunende kindergemeenteraad) maakt het mogelijk voor kinderen om zich al eerder te laten horen en zich toe te rusten als actor in het gezin, de school, de wijk en de maatschappij.

Zo kunnen we samen werken aan een samenleving met aandacht voor elkaar.
Als ChristenUnie hebben we oog voor wat kwetsbaar is. In dit alles weten we ons als fractie afhankelijk van God en zullen wij ook in 2023 voor de leden van het College de Raad en de inwoners bidden om wijsheid en het goede voor onze gemeente.
Dank u.

3 november 2022
Ageet van Dijken
Fractievoorzitter
ChristenUnie Midden-Drenthe