Voorzitter, collega-raadsleden, college, inwoners van Midden-Drenthe,

Als ChristenUnie geloven wij dat politiek begint bij de erkenning dat ieder mens waardevol is. Zoals ook in het christelijke kinderliedje "Jij bent zo bijzonder" wordt gezongen: "Jij bent zo bijzonder, zo waardevol voor Mij. Ik heb jou gemaakt, en Ik ben altijd dichtbij. Dat betekent dat we keuzes maken die recht doen aan mensen, aan de schepping en aan toekomstige generaties. In deze kadernota willen wij bijdragen aan
een koers die hoopvol is, rechtvaardig en dienstbaar. Midden-Drenthe is een gemeente waar we omzien naar elkaar, waar we bouwen aan vertrouwen, en waar we verantwoordelijkheid nemen – ook als het moeilijk wordt.

Juist in een tijd van financiële onzekerheid en maatschappelijke druk, kiezen wij voor een koers die sociaal, duurzaam en verbindend is. Niet alles kan, maar veel kan wél – als we samenwerken, als we luisteren, en als we het goede zoeken voor onze inwoners. Het Rijk wil blijvend minder via het Gemeentefonds uitkeren. Daar moeten we ons op voorbereiden. Wat ons aanspreekt, is dat het College nu al lijnen uitzet richting de
begroting en voor de periode erna. Vooruitdenken brengt rust en stabiliteit. Tegelijk willen we één ding heel helder stellen bij ‘bezuinigingsgedachten’: bezuinigen mag nooit ten koste gaan van die kwetsbare inwoner die niet zonder ons kan. U benadrukt dat ook terecht in de kadernota. Voor de ChristenUnie is dat geen politiek punt – het is onze morele plicht. De meicirculaire biedt enige verlichting, maar structurele zekerheid ontbreekt. De ChristenUnie steunt scenario 3: een combinatie van technische maatregelen en bezuinigingen, waarbij we de sociale kern van onze gemeente beschermen. Bezuinigen mag nooit ten koste gaan van de meest kwetsbaren. Daarom roepen we op om het programma Ravijn voort te zetten, ook na de verkiezingen van 2026. We zijn drie jaar onderweg in deze raadsperiode. Het college en de organisatie
hebben veel werk verzet op de vijf thema’s uit het raadsprogramma. De kadernota gebruikt dit programma terecht als leidraad. Wij spreken de hoop uit dat ook in 2026 deze lijn wordt doorgezet, ondanks de druk van het Ravijnjaar.

Wonen blijft prioriteit. Laten we voortvarend doorpakken, met oog voor gemeenschap en draagvlak bij inwoners. We waarderen de inzet van het college op de woningbouwopgave. Er ligt een duidelijke positieve ambitie. Bouwen is dé opgave van deze tijd. Toch maken we ons zorgen over het tempo. We móeten sneller bouwen: voor onze inwoners, starters, jonge gezinnen en iedereen die hier een toekomst wil opbouwen. Onze vraag aan het college: we horen en zien ambitie, maar dreigen er opstoppingen en files op de snelweg naar meer woningen? Hoe kijkt het college aan tegen het tempo en de knelpunten in dit proces? Wonen is meer dan bouwen – het is bouwen aan verbondenheid.

Midden-Drenthe is een sociale gemeente. Dat willen we blijven. We steunen de koers naar meer preventie, de visie “Koersen” voor de jeugdzorg en de inzet op basisvaardigheden. Tegelijk maken we ons zorgen over wachtlijsten, druk op regievoerders en tekorten in de jeugdzorg. Integratie begint bij ontmoeting, bij taal, bij werk. Laten we daarin blijven investeren – ook voor Oekraïners en statushouders.

Goede dienstverlening is geen luxe, maar een recht.
We blijven aandacht vragen voor de menselijke maat. Niet iedereen redt zich digitaal, en daarom is het essentieel dat we blijven investeren in digitale geletterdheid. Iedereen moet de kans krijgen om mee te doen, ook in een steeds digitalere samenleving.

Communicatie verdient blijvende aandacht.
Inwoners hebben recht op heldere, toegankelijke en eerlijke informatie. Dat geldt in het bijzonder voor de manier waarop we communiceren via brieven en andere officiële documenten. In Midden-Drenthe blijven we daarom kritisch kijken naar de begrijpelijkheid van onze brieven. We streven naar taal die iedereen begrijpt, met oog voor toon, duidelijkheid en relevantie. We horen graag van het college hoe zij hierin staan en welke keuzes hierin gemaakt worden.

Kosten en keuzes.
De stijgende ICT- en personeelskosten vragen om zorgvuldige keuzes. We willen blijven investeren in goede dienstverlening, maar dat vraagt om prioriteiten stellen en slimme inzet van middelen.

Duurzaamheid is voor ons geen modewoord, maar een opdracht van rentmeesterschap.
We waarderen de inzet van het college op thema’s als zonneparken, het tegengaan van energiearmoede en de ontwikkeling van een circulaire economie. Deze inspanningen dragen bij aan een toekomstbestendige gemeente. Tegelijkertijd willen we benadrukken dat duurzaamheid breder is dan alleen energie en grondstoffen. Ook het beheer van onze openbare ruimte hoort daarbij. Goed onderhoud van wegen, fietspaden, bruggen en groen is essentieel voor de leefbaarheid én de veiligheid van onze inwoners. Minder maaien kan bijdragen aan biodiversiteit, maar het moet wel zorgvuldig gebeuren. Een rommelige of onveilige omgeving werkt averechts. Uitstel van onderhoud is geen besparing, maar leidt op termijn tot kapitaalvernietiging. Wij vragen het college om bij nieuwe of aangepaste beheerplannen duidelijk aan te geven dat
duurzaamheid niet alleen een ambitie blijft, maar ook zichtbaar wordt in het dagelijks onderhoud van onze dorpen en buitengebied.

De veiligheid in onze gemeente vraagt blijvende aandacht – zowel financieel als in capaciteit. De inzet op ondermijning, mensenhandel en zorg & veiligheid is essentieel. Het rapport van de Rekenkamer over de aanpak van ondermijning in onze gemeente is helder, confronterend en noodzakelijk. Het laat zien dat Midden-Drenthe kwetsbaar is voor ondermijnende criminaliteit, en dat onze bestuurlijke en ambtelijke weerbaarheid op onderdelen tekortschiet. De Rekenkamer signaleert dat er sprake is van een ‘schemergebied’ waarin legale en illegale werelden in elkaar overlopen. Dat vraagt om een gemeente die alert is, weerbaar en zichtbaar. Helaas blijkt uit het rapport dat we daar nog niet zijn.Wij waarderen dat het college de bevindingen van de Rekenkamer serieus neemt en erkent dat er werk aan de winkel is. Tegelijkertijd maken wij ons zorgen over de beperkte capaciteit en middelen die beschikbaar zijn. Want ondermijning stopt niet bij de gemeentegrens, en het is geen probleem dat vanzelf verdwijnt.Ook het dossier Defensie verdient continuïteit. Laten we niet vergeten waar het om draait: de inwoners die direct geraakt worden.

In een tijd van toenemende polarisatie en maatschappelijke onrust willen wij als ChristenUnie blijven kiezen voor verbinding. Zoals Mirjam Bikker het verwoordde op het partijcongres: “Tegenover de polarisatie het goede zoeken.” Wij geloven dat politiek begint bij het zien van de ander – ook als die anders denkt, leeft of gelooft. Verdraagzaamheid en vreedzaam samenleven zijn geen vanzelfsprekendheden, maar waarden die we actief moeten koesteren en beschermen. Juist in onze dorpen, buurten en wijken begint het: in hoe we met elkaar omgaan, hoe we luisteren, en hoe we samenleven. Laten we daarom blijven bouwen aan een gemeente waar verschillen niet verdelen, maar verrijken. Waar we het goede zoeken voor elkaar, en waar we – ondanks alles – hoopvol blijven investeren in een samenleving van vrede, recht en vertrouwen.